Geirfa

Adolygiad

Archwiliad o’r cynllun HACCP a gaiff ei drefnu a’i weithredu i sicrhau ei fod yn cael ei ddiweddaru’n gyson.

Astudiaeth HACCP

Yr ymroddiad o amser a sylw a roddir i gael yr wybodaeth sy’n angenrheidiol i ymgymryd â MyHACCP. Gan ddibynnu ar ba mor gymhleth yw eich proses, gallwch gynnal mwy nag un astudiaeth HACCP e.e. gallwch gynnal un astudiaeth HACCP am nwyddau yn dod i mewn, un ar gyfer cynhyrchu (gan gynnwys popeth a gynhyrchir gennych) ac un ar gyfer dosbarthu. Caiff hon ei galw’n system fodiwlar. Fel arall, gallwch gynnal un astudiaeth HACCP ar gyfer popeth a gynhyrchir gennych, o’r broses derbyn nwyddau i’r broses ddosbarthu. Caiff hon ei galw’n system linellol.

Aw (neu aw)

Gweithgarwch dŵr. Mesuriad o’r dŵr sydd ar gael i ficro-organeb. Mae hyn yn wahanol i’r canran lleithder oherwydd y ffordd y mae toddion, megis halen, yn rhwymo i foleciwlau dŵr.

Busnes bwyd/Gweithredwr busnes bwyd

Cwmni sy’n paratoi, prosesu, gweithgynhyrchu, pecynnu, trin, storio neu werthu cynhyrchion.

Cam unioni

Unrhyw gam y mae gofyn ei gymryd pan fo canlyniadau monitro ar y Pwynt Rheoli Critigol yn dangos colli rheolaeth.

Cam yn y broses/cam

Pwynt, gweithdrefn, gweithrediad neu gam yn y gadwyn fwyd, gan gynnwys deunyddiau crai, o’r broses gynhyrchu gynradd i’r defnydd terfynol.

CIMSCEE

COMITE´ DES INDUSTRIES DES MAYONNAISES ET SAUCES CONDIMENTAIRES DE LA COMMUNAUTE´ ECONOMIQUE EUROPEENNE. Ffordd o bennu sefydlogrwydd bwydydd, megis sawsiau, yn seiliedig ar eu cynnwys asidig (asid asetig).

Coeden Benderfynu Pwyntiau Rheoli Critigol

Cyfres o gwestiynau y gellir eu cymhwyso i bob cam yn y broses o fewn perygl penodol i nodi pa gamau o’r broses sy’n Bwyntiau Rheoli Critigol.

Cynllun HACCP

Dogfen a baratowyd yn unol ag egwyddorion HACCP er mwyn sicrhau bod risgiau sy’n gallu peryglu diogelwch bwyd yn cael eu rheoli. Gall cynllun HACCP gynnwys mwy nag un astudiaeth HACCP.

Dadansoddi peryglon

Y broses o gasglu a dadansoddi gwybodaeth am beryglon a’r amodau sy’n arwain atynt er mwyn penderfynu pa rai sy’n gallu peryglu diogelwch bwyd. Felly, dylid mynd i’r afael â’r peryglon hyn yn y cynllun HACCP.

Diagram llif

Cynrychiolaeth systematig o drefn y camau neu weithrediadau a ddefnyddir i gynhyrchu neu weithgynhyrchu eitem benodol o fwyd.

Goddefiant

Y gwerth rhwng y lefel darged a’r terfyn critigol.

Gofynion hylendid bwyd hanfodol

Caiff y rhain eu galw’n rhaglenni rhag angenrheidiol mewn dogfennau eraill y gallech ddod ar eu traws. Maent yn fesurau sy’n darparu’r amodau amgylcheddol a gweithredol sylfaenol wrth gynhyrchu bwyd sy’n angenrheidiol er mwyn cynhyrchu bwyd diogel a llesol.

Gwerth F

Yr amser, mewn munudau ar dymhered penodol, o’r holl wres mewn perthynas â’i gapasiti i ladd sborau neu gelloedd llystyfiannol micro-organebau wedi’i nodweddu â’r un cyfeirnod tymheredd o ladd (gwerth z).

Mae’n rhaid enwi’r elfennau cyson hyn. Felly, ar dymheredd o 121.1 gradd ac am werth z o 10C caiff ei nodi fel F 121.1. Fodd bynnag, rhain yw’r elfennau a ddefnyddir fwyaf aml ac mae’n gyffredin i dalfyrru F 121.1 i F.

Gwirio

Gweithredu dulliau, gweithdrefnau, profion a gwerthusiadau eraill, law yn llaw â monitro, i bennu cydymffurfiaeth â’r HACCP.

Gwyriad

Methiant i gyrraedd terfyn critigol.

HACCP

System sy’n nodi, gwerthuso a rheoli risgiau sy’n gallu peryglu diogelwch bwyd.

Lefel darged

Gwerth gweithredu a bennir ymlaen llaw ar gyfer y mesur rheoli sydd wedi dangos ei fod yn rheoli neu’n cael gwared ar berygl ar bwynt rheoli critigol (gweler GODDEFIANT isod hefyd).

Mesur rheoli

Unrhyw gam neu weithgarwch i atal neu ddileu perygl diogelwch bwyd neu i’w leihau i lefel dderbyniol.

Modiwl

Ffordd o fynd i’r afael â HACCP lle’r ydych chi’n grwpio camau proses ar gyfer ystod eang o gynhyrchion. Bydd gan bob modiwl ddiagram llif ac astudiaeth HACCP ar wahân.

Monitro

Y weithred o gynnal dilyniant penodedig o arsylwadau neu fesuriadau o baramedrau rheoli i asesu p’un a yw Pwynt Rheoli Critigol dan reolaeth.

Perygl

Elfen fiolegol, gemegol neu ffisegol mewn bwyd, neu yn ymwneud â bwyd, sydd â’r potential i achosi effaith andwyol ar iechyd.  

pH

Mesuriad o asidrwydd/alcalinedd system. Mae’r mwyafrif o fwydydd yn asidig, h.y. pH <7.0. Mae’n bosibl bod gan gig eidion ffres, er enghraifft, pH o 6.0, tra bod gan sudd oren pH o 3.5.

Pwynt Rheoli Critigol

Cam lle gellir rhoi mesur rheoli ar waith ac mae’n hanfodol i atal neu gael gwared ar berygl diogelwch bwyd neu leihau’r perygl i lefel dderbyniol.

Rheolaeth

Pan fo gweithdrefnau cywir yn cael eu dilyn a meini prawf yn cael eu bodloni.

Rheoli

I gymryd yr holl gamau angenrheidiol er mwyn sicrhau cydymffurfiaeth â’r meini prawf a bennwyd gan y tîm HACCP.

Terfyn Critigol

Maen prawf sy’n gwahaniaethu rhwng cynnyrch diogel a chynnyrch a allai fod yn anniogel h.y. beth sy’n dderbyniol a beth sy’n annerbyniol.

Tîm HACCP 

Grŵp o unigolion profiadol sydd â’r galluoedd priodol ac sy’n gyfrifol am ddatblygu a chynnal system HACCP.

UHT

Proses o drin cynhyrchion gyda gwres eithafol. Ultra-heat treatment neu ultra-high temperature yn Saesneg.